eureka

kijken bij de buren van eurekarail: trans-borders, een project over 5 grenzen heen

“TRANS-BORDERS is een internationaal samenwerkingsproject in het kader van het Interreg Central Europe-programma”, aldus Petra Ludewig. Ludewig vertegenwoordigt het Staatsministerium für Wirtschaft, Arbeit und Verkehr (SMWA) van de Duitse deelstaat Sachsen bij de activiteiten in het kader van het project TRANS-BORDERS. Het doel van dit Interreg-project is het verbeteren van de grensoverschrijdende OV-verbindingen in Midden-Europa. Er zijn al diverse verbeteringen voor reizigers gerealiseerd sinds het begin van het project. Maar de verschillen in elektrische tractiesystemen en toelatingsvoorschriften tussen de buurlanden blijken nog een flink obstakel voor diverse grensoverschrijdende directe verbindingen.

Aangezien het SMWA de hoofdpartner van TRANS-BORDERS is, vond op 22 juni 2017 het “kick-off”-evenement van het project plaats bij dit ministerie in Dresden (de hoofdstad van Sachsen). In diezelfde stad moeten in mei 2020 de resultaten van het project worden gepresenteerd tijdens een slotbijeenkomst.

De projectpartners richten zich vooral op oplossingen die zorgen voor een verbinding tussen de regio’s langs de trans-Europese vervoerscorridors aan weerszijden van de grens. “Aangezien Central Europa een Europees programma voor transnationale samenwerking in Midden-Europa is, staan bij alle activiteiten ook het uitwisselen van ervaringen en de integratie van Europese regio’s centraal”, aldus Petra Ludewig over de belangrijkste aspecten van het project.

De activiteiten in het kader van dit gemeenschappelijke TRANS-BORDERS-project worden uitgevoerd door negen partners uit Duitsland, Tsjechië, Polen, Slovenië en Oostenrijk.

Foto: TRANS-BORDERS

Vervoersaanbod moet grensoverschrijdende ontwikkelingen bijhouden

Petra Ludewig denkt dat het grensoverschrijdende vervoer voor de bewoners van de Duitse deelstaat Sachsen, Polen en Tsjechië van groot belang is: in tijden waarin bewoners van de grensregio’s niet alleen vaker de grens overgaan voor werk, opleiding en studie maar ook voor recreatieve en culturele activiteiten, wordt het steeds belangrijker dat het vervoersaanbod gelijke tred houdt met deze ontwikkeling. Dat zorgt er uiteindelijk ook voor dat de aantrekkelijkheid van deze in infrastructureel opzicht vaak zwakkere gebieden wordt vergroot. Petra Ludewig zegt hierover: “Als de grenzen in het dagelijks leven minder aanwezig zijn, kunnen deze regio’s van de periferie naar het centrum opschuiven”.

Nauwe samenwerking tussen Polen, Tsjechië en de Duitse deelstaat Sachsen

Bij het werken aan oplossingen voor Sachsen, Tsjechië en Polen heeft Petra Ludewig in Sachsen het Verkehrsverbund Oberlausitz/Niederschlesien als partner. Deze organisatie is in het betreffende drielandengebied verantwoordelijk voor de planning en de uitgifte van OV-consessies. Aan Tsjechische zijde is KORID LK spol s.r.o een van de projectpartners die in de regio Liberec soortgelijke taken uitvoert als het Verkehrsverbund Oberlausitz/Niederschlesien in Sachsen. In Polen werkt het betreffende ministerie samen met het Woiwodschap Neder-Silezië in Wrocław samen. Daarnaast is ook de stad Boleslawiec een van de deelnemende partners. In deze stad is een modern mobiliteitscentrum gepland.

Een van de speerpunten van het project is volgens het SMWA het tracé Dresden-Wrocław, dat niet alleen twee trans-Europese corridors maar ook twee partnersteden met elkaar verbindt. Hier is de samenwerking met de Poolse projectdeelnemers niet alleen zeer productief, maar ook zeer collegiaal en vriendschappelijk te noemen.

Lange weg

Voor welke uitdagingen het project zich gesteld ziet, blijkt bijvoorbeeld uit de west-oost-spoorverbinding. In Polen is dit tracé al tot aan Węgliniec geëlektrificeerd. Komend jaar (in 2019) wordt in Polen het laatste deel van de lijn tot de Duitse grens voltooid. Maar aan Duitse zijde is men nog helemaal niet begonnen met de elektrificatie. Het circa 120 km lange deel van de Duits-Poolse grens tot Dresden is alleen geschikt voor diesellocomotieven: elektrische locomotieven kunnen zelfs nog niet tot het station van de grensplaats Görlitz rijden. De infrastructuur is in handen van de Bondsrepubliek Duitsland, die er al jaren (vergeefs) op aandringt bij de deelstaat Sachsen om dit tracé te laten elektrificeren.

Maar zelfs als hier direct mee zou worden begonnen (dus de voorbereiding en bouwwerkzaamheden) dan nog is de weg nog heel lang tot de eerste elektrische locomotieven tussen Wrocław en Dresden zouden rijden, zo is de inschatting van Petra Ludewig. “Dan heb je het toch al gauw over 2029”.

Vervoersverbeteringen, plannen van aanpak en pilotactiviteiten

Ook wanneer de grootschalige oplossingen nog op zich laten wachten, kan Petra Ludewig toch al positieve projectresultaten melden: “We zijn in de zomer van vorig jaar begonnen met analyses van grensoverschrijdende verkeersstromen. Op basis daarvan worden nu plannen van aanpak ontwikkeld voor ieder grensgebied. Onderdeel van deze plannen zijn verschillende pilotactiviteiten. Deze worden nu uitgevoerd.”

De reizigers in het projectgebied Karinthië (Oostenrijk) en de Koroska (Slovenië) kunnen al profiteren van een aantal concrete voordelen: de frequentie van de treinverbinding tussen Maribor en Bleiburg is daar in de weekenden verhoogd. Daardoor wordt deze verbinding niet alleen op werkdagen gebruikt door forenzen, maar ook steeds vaker door toeristen.

Tot het einde van de projectperiode in 2020 zullen Petra Ludewig en haar collega’s blijven werken aan de implementatie van de plannen van aanpak en de pilotactiviteiten. Zo zullen er voor de exploitatie van nieuwe routes en deeltrajecten in het drielandengebied Sachsen-Tsjechië-Polen haalbaarheidsstudies worden uitgevoerd. Daarnaast wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van een financieringsmodel voor het grensoverschrijdende personenvervoer per trein. Op de projectwebsite is het project te volgen.