heerlen-landgraaf

han smits: bij een project als de spoorverdubbeling worden eisen en wensen veelvuldig bijgesteld

Het klinkt als een gemakkelijke opgave: het verdubbelen van drie kilometer  spoor. Maar dat valt in de praktijk niet mee. En dan hebben we het niet over de uitvoering, want zover is het nog niet. De weg ernaartoe heeft een lange aanloop. We vroegen Han Smits, senior projectcoach van het projectteam Spoorverdubbeling, waarom.

De provincie Limburg wil graag een tweede grensoverschrijdende reizigerstrein naar Aken mogelijk maken. Zo wordt het gemakkelijker en aantrekkelijker om over de grens te werken, wonen, studeren of te winkelen. Een stimulans voor de economie, werkgelegenheid en kennisuitwisseling. De regie van het project Spoorverdubbeling Heerlen-Landgraaf is in handen van de provincie Limburg in nauwe samenwerking met ProRail.

Wensen en eisen

Bij de start van het project leggen alle samenwerkende partijen hun wensen en eisen op tafel. Han: “Het gaat om de provincie, ProRail, gemeente Heerlen, gemeente Landgraaf, Arriva en NS. Daarbij is het een internationaal baanvak waarover afspraken zijn gemaakt met België en Duitsland. Naast personentreinen rijden er ook goederentreinen. En zijn we in gesprek met de omwonenden. Dat zijn behoorlijk wat stakeholders. Wat is de impact van al die wensen en eisen op het ontwerp in combinatie met de technische mogelijkheden en financiële middelen? Daar moet je met elkaar uitkomen. Dat betekent veelvuldig bijstellen van eisen en wensen.”

Zo’n proces duurt lang

Inmiddels zijn alle MER-onderzoeken – waaronder geluid en trillingen – uitgevoerd door het ingenieursbureau. Han: “Het ziet ernaar uit dat we de inpassingsknelpunten kunnen oplossen. Daarmee ronden we de voorbereidingsfase af en gaan we aan de slag met de technische ontwerpen.” Hij legt uit dat we dat moeten zien als de bouwtekening van het spoor. Daarbij moet het ontwerp in detail beschreven worden. “ProRail bekijkt vervolgens of alles voldoet aan hun spelregels. Als dat zo is, maken we  het aanbestedingsdossier. Je begrijpt dat al die stappen veel tijd kosten.”

 

Een schouw van het traject bij de start van het project Foto: La Sirel

Aanbesteden

De potentiële aannemers krijgen de tijd om het dossier te lezen en een prijs te vormen. Dan volgt de aanbesteding die wel tot acht maanden kan duren. “De gekozen aannemer gaat vervolgens aan de slag met de detailontwerpen. Die moeten worden goedgekeurd door ProRail. Daarna moeten onder meer vergunningen aangevraagd worden. En pas dan gaat de eerste schop in de grond. Tot die tijd is het dus vooral papierwerk.” Han legt uit dat de meeste tijd gaat zitten in het vernieuwen van twee tunneltjes en het bouwen van  drie kilometer spoor naast het bestaande spoor. Ook worden er wissels gelegd in Heerlen en Landgraaf. Mogelijk komt daar nu ook het sluiten van de Glas Mij-weg bij en de aanleg van een nieuwe route via het tunneltje aan de Kissel.”

Tijdwinst

Als er ergens in het proces vertraging wordt opgelopen, wordt gekeken of er tijd kan worden ingehaald door processen in te korten. Door ze naast elkaar te laten lopen bijvoorbeeld. Maar ook door tijdens de werkzaamheden een buitendienststelling in te stellen. Zodat de aannemer zowel overdag als ’s nachts kan doorwerken. Een andere mogelijkheid is door onderdelen zoals tunneltjes vooraf prefab te bouwen. Daarmee bespaar je op de bouwtijd.”

Han geeft uitleg bij de knelpunten op het traject Heerlen-Landgraaf Foto: La Sirel

Bewaken tijd en geld

We vragen aan Han waarom de provincie Limburg zelf actief is in dit project. “De provincie investeert veel geld in dit project en wil actief betrokken zijn. Ze doet haar best om het project binnen de gestelde tijd en het vastgestelde budget in samenwerking met ProRail uit te voeren.” We horen geregeld dat (bouw)projecten uitlopen. Hoe komt dat toch? Han: “Misschien omdat het  tempo, de aanvankelijk bedachte doorlooptijd, vaak niet haalbaar blijkt. Er is een spanning tussen potentiële wensen en de operationele realiteit.” Kijkt hij daarvan op? “Ja, als ex-aannemer verrast me dat enorm. Ik ben het zo niet gewend. Standaardprocessen zijn star. Je kunt alleen versnellen door creatief te zijn en op elkaar te vertrouwen. Door processen van provincie en ProRail slim op elkaar af te stemmen. En daar wordt dan ook goed naar gekeken.”